Wat betekent artificiële intelligentie voor de functie van een accountant?

De meeste mensen hebben wel films gezien zoals Blade Runner, Terminator of zelfs Wall-E, of hebben ervan gehoord. Wanneer je zulke films bekijkt, nu artificiële intelligentie niet meer enkel in Hollywood te zien is, onthoud dan dat deze technologische vooruitgang ook de wereld van accounting kunnen veranderen.

“Nieuwe technologie speelt een enorme rol in de financiële sector, en het belang hiervan zal enkel maar toenemen,” aldus Frederick D'Hauw, Executive Manager bij Michael Page. “Dat is een van de redenen waarom de vraag naar hoogopgeleide mensen zo sterk stijgt. Bedrijven zijn immers op zoek naar mensen die de data kunnen analyseren en strategisch denken.”

Accountants ontvangen data, verwerken deze (doorgaans) in een computersysteem, dat de data verzamelt en nog meer data en instructies genereert. Deze instructies omvatten bijvoorbeeld de betaling of uitgifte van een factuur. De rest van de data wordt dan ingevoerd in een brede waaier van financiële en managementverslagen die moeten worden nagekeken. Die verslagen worden dan ofwel ingediend of geanalyseerd, om beslissingen te nemen over de toekomstige evolutie van een onderneming of product. Soms kan dat ertoe leiden dat de trends van die data worden herhaald met verschillende inputs, of worden gewijzigd om een bepaalde verandering op die markt te weerspiegelen. Uiteraard is dat een sterk vereenvoudigde kijk op de taken van een financieel departement. Het is voor een financiële of bedrijfsleider net zo belangrijk om na te gaan hoe dit sneller, nauwkeuriger, slimmer en goedkoper kan.

Wat is artificiële intelligentie?

Artificiële intelligentie (AI) is een computerwetenschap die intelligente machines wil ontwikkelen die kunnen werken en reageren zoals mensen. De automatisering van financiële departementen is een revolutie geweest, maar is steeds afhankelijk geweest van de vastgelegde instructies die oorspronkelijk werden geprogrammeerd in de tool. Artificiële intelligentie wordt ontwikkeld zodanig dat de vaardigheden van twee nieuwe elementen worden toegevoegd aan het proces, met name leervermogen en probleemoplossing.

De gevolgen van AI voor de functie van een accountant

De afgelopen twintig jaar is de technologie zo sterk geëvolueerd dat vele functies in een accountingdepartement verdwenen zijn. Een combinatie van artificiële intelligentie en automatisering kan immers vele taken van een uitvoerende accountant overnemen, met weinig of geen menselijke tussenkomst. Dit proces is bijna naadloos, foutloos en wanneer er toch fouten zijn, heeft het systeem de mogelijkheid om hieruit te 'leren', zodat deze niet herhaald worden in de toekomst. Er kunnen verslagen worden opgesteld en verstuurd aan de juiste mensen met een geautomatiseerde opvolging en escalatie indien nodig.

Een ander fundamenteel onderdeel van accounting is audit. In het verleden stuurde men vaak een junior auditor naar een achterkamertje om de inventaris op te maken. Hij moest dan dozen uitpakken, ladders beklimmen en verschillende supervisors vragen waar hij bepaalde onderdelen kan terugvinden. Deze banale taken worden nu steeds geavanceerder. De grote bedrijven testen immers drones die gebruik maken van artificiële intelligentie en beeldherkenning om informatie te analyseren en deze data automatisch te uploaden en terug te koppelen naar een hoofdkantoor. De grote accountingbedrijven investeren allemaal enorme bedragen omdat de markt steeds competitiever wordt en omdat de toezichthouders steeds strenger worden voor overtredingen in dit beroep.

De uitdaging van het economische overleven ligt niet alleen in het aanvaarden van deze uitdagingen, maar ook erop in te spelen. De geschiedenisboeken staan vol met bedrijven die er niet in geslaagd zijn om zich aan te passen. Er wordt duidelijk uitgelegd op welke manier bedrijven er niet in geslaagd zijn om de veranderingen in de manier waarop we werken te omarmen en erop in te spelen. Hetzelfde geldt voor accounting.

Een blik op de toekomst: AI omarmen

Artificiële intelligentie heeft ook z'n grenzen. Het heeft immers geen redeneervermogen noch intuïtie, en dat zal steeds zo blijven. Net zoals bij zelfrijdende wagens, in deze wereld waarin 'iemand steeds aansprakelijk is', is het steeds nodig dat iemand verantwoordelijk is wanneer de zaken mis gaan. De boeken zullen steeds moeten worden nagezien, beslissingen moeten altijd in een bepaalde context worden genomen en hoewel er steeds meer data en analyses voorhanden zijn, moet iemand precies bepalen wat er geanalyseerd moet worden, welke de onderliggende (intuïtieve) redenen zijn en welke beslissingen op grond hiervan genomen moeten worden. Ik denk dat het een juiste stelling is dat vele van de dagelijkse repetitieve taken zullen worden overgenomen door AI. Hierdoor kan de rol van de accountants evolueren naar een meer strategische en probleemoplossende functie.

Hierdoor zullen accountants nodig zijn in twee verschillende domeinen. Het eerste is gericht op het proces; men moet ervoor zorgen dat de juiste procedures steeds worden gevolgd en dat ze correct terechtkomen in het systeem. Zo kan de output consistent en nauwkeurig zijn. Het tweede bestaat uit functies die steeds nauwer verbonden zullen zijn met het bedrijf, in een partnerrol. Deze maken gebruik van al deze bijkomende informatie die beschikbaar is en vertalen ze in bruikbare commerciële inzichten.

Het rapport uit 2018 “The Future of Jobs” dat werd gepubliceerd door het World Economic Forum, luidt de Vierde Industriële Revolutie in. Het voorspelt met name een grote verandering voor bediendenfuncties, naarmate deze technologische vooruitgang steeds meer ingang vindt. Vele van de meest gevraagde functies vandaag bestonden tien jaar geleden zelfs nog niet, en in de toekomst stelt het rapport dat 65% van de kinderen die nu beginnen aan de basisschool zullen werken in functies die vandaag nog niet bestaan!

Als besluit zullen de accountants van de toekomst moeten kunnen omgaan met systemen, problemen oplossen, commercieel vaardig zijn en flexibel. Werkgevers zullen hun financiële teams moeten ondersteunen in deze overgang, want met al deze bijkomende informatie zullen de winnaars waarschijnlijk degene zijn die deze data het beste kunnen commercialiseren.